Πως όμως μπορούμε να αποφύγουμε την αύξηση του σωματικού βάρους μετά τη διακοπή του καπνίσματος;

Ουσιαστικά, αν κατορθώσουμε να επιτύχουμε, σε μακροχρόνια βάση, ένα ημερήσιο ενεργειακό έλλειμμα 200 θερμίδων, δεν πρόκειται να αυξηθεί το βάρος μας ούτε κατά 1 γραμμάριο. Αυτό μπορεί κανείς να το επιτύχει μέσω αύξησης της σωματικής δραστηριότητας ή μέσω μικρής μείωσης της πρόσληψης τροφής ή καλύτερα μέσω συνδυασμού και των δύο. Τα διεθνώς χρησιμοποιούμενα σήμερα φάρμακα (υποκατάστατα νικοτίνης, βουπροπιόνη, φλουοξετίνη, βαρενικλίνη) έχουν πολύ καλά αποτελέσματα στη διακοπή του καπνίσματος και στην αποφυγή αύξησης του σωματικού βάρους. Δυστυχώς όμως, μετά τη διακοπή τους, το βάρος ακολουθεί και πάλι τη δική του αυξητική πορεία. Αν όμως τα φάρμακα συνδυαστούν με ιατρική παρακολούθηση και υποστηρικτική συμβουλευτική θεραπεία, τότε τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα, και όσον αφορά την παραμονή μακριά από το τσιγάρο, αλλά και όσον αφορά την αύξηση του σωματικού βάρους.

Εκείνο που είναι πολύ ενδιαφέρον και απεδείχθη σε πρόσφατη μελέτη, είναι το αν κάποιος δε φοβάται ότι θα πάρει βάρος μετά τη διακοπή του καπνίσματος, θα πάρει πολύ λιγότερο ή και καθόλου βάρος, ακόμα και χωρίς κάποια ιδιαίτερη θεραπευτική παρέμβαση, φαρμακευτική ή συμπεριφορική.

• Τα ποσοστά των παχύσαρκων ανδρών που καπνίζουν μειώνονται από 46% στο 39%, αντίθετα με αυτά των γυναικών που αυξάνουν από 28% σε 36.5%.

• Αυτό οφείλεται πιθανότατα στο φόβο των γυναικών για την πιθανή αύξηση του σωματικού βάρους, αφού διακόπτουν το κάπνισμα μόλις στο 10.5% έναντι 28% των ανδρών. • Οι πρώην καπνιστές είναι σε μεγαλύτερο ποσοστό παχύσαρκοι και σε μικρότερο ποσοστό νορμοβαρείς. • Δυστυχώς όμως, οι βαρείς καπνιστές είναι συχνά και πολύ παχύσαρκοι, εύρημα σύμφωνο και με άλλες μελέτες.

• Το κάπνισμα, εκτός από τις πολλές γνωστές βλαπτικές επιδράσεις, αυξάνει το λίπος της κοιλιάς με αποτέλεσμα την επιπλέον αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης καρδιο-αγγειακών νοσημάτων, εύρημα με το οποίο συμφωνούν και μελέτες που έγιναν σε άλλες χώρες. Η σχέση μεταξύ νικοτίνης και αύξησης του περιτοναϊκού λίπους δεν έχει ερμηνευτεί επαρκώς αλλά φαίνεται να οφείλεται στην εκ της νικοτίνης προκαλούμενη αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης και στη διαταραχή της σχέσης ανδρογόνωνοιστρογόνων.

• Η ύπαρξη μεταβολικών προβλημάτων (διαβήτης, υπέρταση, δυσλιπιδαιμία) δεν ωθεί τους καπνιστές στη διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα διακόπτεται συνήθως μετά την εμφάνιση του πρώτου εμφράγματος, αν δυστυχώς δεν είναι ήδη πολύ αργά...

Καταλήγοντας, θα θέλαμε να πούμε και τα εξής: Στα πακέτα των τσιγάρων γράφεται με μεγάλα γράμματα ότι το κάπνισμα προκαλεί πρόωρο θάνατο ή καρκίνο κ.α. τραγικά. Ποιος όμως σκέπτεται τη νόσο και τον θάνατο όταν είναι νέος και τουλάχιστον φαινομενικά υγιής. Μήπως θα ήταν πιο αποτελεσματικό αν η ανάλογη επιγραφή ήταν: «Το κάπνισμα προκαλεί ...κυτταρίτιδα, κάνει ...τριχόπτωση, χαλάει το ...δέρμα, ευνοεί την εμφάνιση ...στυτικής δυσλειτουργίας». Αληθινές διαπιστώσεις που θα συγκινούσαν τους νέους και υγιείς και όχι τους ήδη πάσχοντες, που σε ικανό ποσοστό διακόπτουν το κάπνισμα χωρίς ιδιαίτερες παραινέσεις.

Ποια είναι λοιπόν η απάντηση;

Πώς θα αποφύγετε την αύξηση βάρους μετά τη διακοπή καπνίσματος;

Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί «κλειδί» για την πρόληψη της αύξησης του βάρους και την αναζωογόνηση του οργανισμού μας. Αν, λοιπόν, σκέφτεστε σοβαρά να κόψετε αυτή τη βλαβερή συνήθεια, αλλά σας απασχολεί ενδεχόμενη αύξηση βάρους, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:

Υγιεινά ενδιάμεσα γεύματα

Αν αισθάνεστε πείνα κατά τις περιόδους της ημέρας που στο παρελθόν θα κάνατε ένα τσιγάρο αντικαταστήστε τη συνήθεια, με υγιεινά ενδιάμεσα γεύματα χαμηλών θερμίδων, όπως για παράδειγμα:

  • φρέσκα φρούτα εποχής,
  • αποξηραμένα φρούτα,
  • ξηρούς καρπούς,
  • μπάρες δημητριακών,
  • γιαούρτι,
  • κομμένα λαχανικά (καρότο, σέλινο, αγγουράκι, μπρόκολο, πιπεριές).

Μπορείτε ακόμα να εφοδιαστείτε με καραμέλες χωρίς ζάχαρη, ούτως ώστε να κρατάτε το στόμα σας απασχολημένο. Αποφύγετε τα σνακ πλούσια σε ζάχαρη και λίπος, καθώς αυξάνουν το βάρος.

Επιπλέον, τα φρούτα και τα λαχανικά, εκτός από λίγες θερμίδες, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες Α (καρότο, ντομάτα), C (εσπεριδοειδή, φράουλα, πιπεριά, μπρόκολο) και φυλλικό οξύ (πράσινα φυλλώδη λαχανικά).

Η βιοδιαθεσιμότητα των βιταμινών αυτών είναι μειωμένη στους καπνιστές λόγω του οξειδωτικού στρες που προκαλεί το κάπνισμα. Άλλες αντιξειδωτικές ουσίες είναι οι πολυφαινόλες, που βρίσκουμε στα σταφύλια, το κρασί και το τσάι, ιδιαίτερα το πράσινο που είναι πλούσιο σε κατεχίνες.